hedendaags lyden

geschiedschryving actuele oorlogen is volgens kundera tezeer zwart/wit goed/kwaad ipv een botsing van zuivere morele systemen, en dus van tragiek verstoken.

heden:
geen "tiran" tegen wie individueel verzet; geen "moreel eenduidige botsing";
 één van de hedendaagse tegenstanders = bureaucratie

kafka (1883-1924)(over wie kundera veel heeft geschreven):
"de revolutie verdampt en wat overblyft is het slyk van de bureaucratie."

geen heldenverzet meer mogelyk, wat naar binnen treedt is humor, humor is duivels.

(agelast: iemand die geen gevole voor humor heeft; die ziet enkel het blafemische achter humor.)