het twééde boek van sherlock holmes

waarschuwing: die conan doyle dingetjes hier op deze blog, zyn voornamelyk vlugge notities voor myn eigen zelf... een "werkbank"...




the sign of four

toen arthur conan doyle, in 1886, dus op 27-jarige leeftyd, met "a study in scarlet", het holmes-personage uitvond, was hy niet meteen van plan er een vervolg op te maken, laat staan een serie; hy had zoveel andere plannen draaiende, hy dacht voornamelyk als auteur van historische romans te moeten proberen door te breken - romans die by the way, geïnspireerd door de toen al vyftig jaar dode walter scot, toén al compleet belegen waren. maar een jaar na " a study...", op een oer-avond die doyle zich zyn leven lang met veel genoegen zou blyven herinneren, 30 augustus 1889, tekende onze schryver present op een diner in het langham hotel in london; de uitgever van het amerikaanse maandblad lippincott wilde een engelse pedant van zyn product, en vroeg zyn disgenoten om bydragen. aldaar kwam doyle op het idee om holmes opnief op te voeren.

    markant: ook aanwezig aan die eettafel, was oscar wilde. die was in 1886 nog niet dé superster die hy zou worden, maar hy ging toch al fel over de tong, als ultra-dandy. hoewel in ieder opzicht tegengesteld aan zyn eigen conservatieve decentie, waardeerde doyle de heer wilde in ieder opzicht - toen die, geen vyftien jaar later, ten val kwam, bleef doyle hem ook verdedigen (maar hoe: doyle oordeelde wel dat wildes homofiele uitspattingen geen misdaad waren - maar dan alleen omdat ze zyns inziens een pathologische afwyking waren, die ipv straf, psychiatrische behandeling verdiende...)

    anyway: daar en toen aan die eettafel, gaf ook oscar wilde te kennen, een verhaal te willen schryven voor dat magazine - het ding waarmeê hy een dik jaar nadien op de proppen kwam, zynde "the picture of dorian gray"!!

    "the sign of four", de tweede holmes aldus, staat garant voor goed heerlyk leesplezier - al is het oordeel van een bepaalde amerikaanse recensent van toen, "het beste verhaal dat ik ooit van m'n leven heb gelezen", overtrokken. verder maakte het boek ook niet érg veel ophef.

    het is geweten dat sherlock holmes zich aan cocaïne vergrypt, maar de nadrukkelyke wyze waarop dat hier nu naar voren komt, in de openende alinea, is toch verbluffend;

    ziehier inderdaad de eerste zinnen van het boek:

    "Sherlock Holmes pakte de fles die op de hoek van de schoorsteenmantel stond en haalde de injectiespuit uit de doos van Marokkaans leer. Met zijn lange nerveuze vingers bracht hij de fijne injectienaald aan en rolde de linkermouw van zijn overhemd op. Een ogenblik bekeek hij peinzend de pezige onderarm en de pols die vol kleine puntjes zaten, de littekens van vele injecties. Tenslotte stak hij de naald in het vlees, duwde de mini-zuiger naar beneden en zonk met een zucht van voldoening terug in het fluweel van zijn leunstoel."(briljante vertaling van hans dorrestijn...)

    geheel het werk van conan doyle is een ode aan "het avontuur", maar die oprechte liefde voor avontuur komt nog het meest indringend naar voren waar, hier en daar, een schets wordt opgesteld van het bestaan ZONDER avontuur. sherlock gebruikt alleen drugs op dagen wanneer hy zyn bovenmenselyke brein niet aan het werk kan zetten op puzzels van buitenissige misdaad (dewelke hy dan ook verheerlykt) ((net zoals maigret dat ook doet, overigens...)) "Ik kan niet leven als ik mijn hersens niet pijnig. Waar leef ik anders voor? Kijk nou eens uit het raam. Wat een vervelende akelige nutteloze wereld. Kijk eens naar die vieze gele mist die in de straat hangt en die langs de verveloze huizen drijft. Niets is zo hopeloos alledaags en platvloers. (...) Alleen alles dat gewoon is schijnt op deze aarde echt te kunnen functioneren..."

     nog redenen waarom "the sign of four" boeiend is:

     -john watson komt er de vrouw van zyn leven in tegen. (ja, doctor watson heet by zyn voornaam john; alleen zyn vrouw noemt hem, in nog een ander boek, vreemd genoeg james.)

    -je komt te weten over wat soort zaken sherlock holmes alles weet: hy schreef een essay van ettelyke honderden bladzyden over verschillende soorten van sigaren-as; over manieren om gaslekken te ontdekken; over middeleeuwse keramiek; over boeddhisme op ceylon - gedenk "het pak van de sjaalman" in de max havelaar (een pak dat op straat wordt gevonden, en waarin allemaal kaften zitten met diverse honderden opstellen geschreven door max havelaar alias multatuli.)

    -holmes zegt tegen watson, de auteur van al deze verhalen, dat hy het absoluut niet eens is met zyn al te lyrische schryfstyl. (ook dit zagen we toevallig ook by maigret: een passage waarin maigret tegen simenon zegt dat hy de zaken te erg romantiseert.)

    -in het eerste boek zegt watson dat sherlock niks van literatuur afweet, maar in dit boek hier citeert hy toch mooi iets van goethe:"het is gebruikelyk dat een mens bespot wat hy niet begrypt."

    -veel meer dan in het eerste boek wordt de stad londen hier zeer prachtig geëvoceerd. inclusief een exhaustieve achtervolging van boten op de thames.

    -het inschakelen van de "baker street irregular", een twaalftal straatschoftjes in bakerstreet, die door holmes worden ingezet om informatie in te winnen, om te spioneren, et cetera.

    -er komt ook lekker een "inboorling" in voor, die door daken klimt en die mensen vermoordt met gifpyltjes uit een blaaspyp. hy moordt méér dan het zyn opdrachtgever lief is, omdat zyn "wilde instincten" nu eenmaal ontketend zyn.

     okay jongens, het is weêral vier uur snachts...