boekbespreking

"oud en eenzaam" - gerard reve

je kan niet zeggen welk boek van reve zyn beste boek is. in zekere zin vertonen ze wel allemaal mankementen. wat ook normaal is, remember gombrowic:"het perfecte is vervelend." m.a.w. het wérkelyk perfecte, moet op een of andere manier wel sucken. en sucken doet hy voldoende.

    toen een criticus terecht opmerkte (ik weet al niet meer wie precies):"de romans van reve vallen al te zeer in brokken uit mekaâr", repliceerde reve zelf nog méér terecht:"dat zit dan wel goed, want ik ken ook wel enkele meesterwerken die uit mekaâr vallen." (kundera zegt ergens dat dit zelfs noodzakelyk is, dat een romancompositie niet homogeen mag zyn...)

    wat je, als je integraal reves oeuvre achter de kiezen hebt, wél kan zeggen, is welke passages er hier en daar uitspringen. byvoorbeeld:

    -het bezoek van treger aan de dierentuin, in "bezorgde ouders".

    -het gehele, spookachtige zeemansverhaal in "de taal der liefde" (overigens een knipoog naar "the rhyme of the ancient mariner" van coleridge.)

    -eigenlyk àlle maritieme passages van reve; nog het àllermeest die ene, zéér akelige, zéér beklyvende scène in het voorts eêr tegenvallende "een circusjongen", waarin het hoofdpersonage, als klein broêrtje, zyn grotere broêr, die een zeeman is, vooraleêr hy ter zee vertrekt, manueel pleegt te bevredigen en uit zuivere, zy het onbeantwoorde liefde, wanneer hy weg is, diens sap oplikt... brrr...

    -doch byzonderlyk prys ik heden zeer hoog, dat ene hoofdstuk, in "oud en eenzaam", waarin de hoofdfiguur, in een mémoire aan zyn kindertyd, zich zonder het te willen met een grotere jongen in een roeiboot op een gryze, nutteloze vyver in een roeiboot laat weggevaren worden, nergens naartoe, vreugdeloos, bestemmingloos - een van de meest indringende vormen van verlatenheid ooit geëvoceerd...