de lectuur van john merrick

authentieke affiche van de elephantman

op 5 november 1885 kwam joseph merrick, beter gekend als de "elephantman", in aanraking met de zeer sympathieke doctor frederick treves. de elephant-man werd tentoongesteld in een tot museum omgebouwde groentewinkel in whitechapel; uit medisch-wetenschappelyke belangstelling had de doctor een privé-vertoning gevraagd.

    algauw kwam de doctor tot het inzicht dat deze joseph merrick geestelyk helemaal menselyk was. als kind had hy leren lezen, en hy was gekend met de wereld van de victoriaanse litteratuur, die voor hem diende om grote leemtes in zyn bestaan helemaal op te vullen. klaarblykelyk kon hy geen onderscheid maken tussen fictieve figuren en echte figuren; als hy vertelde over de vreselyke situatie waarin deze of gene romanheld verwikkeld zat, kon joseph merrick zich buitengewoon opwinden.

    hy las, zoals iedereen weet, de bybel - maar wat minderen weten, is dat de elephantman ook een groot liefhebber was van de romans van jane austen, vooral van de roman "emma", over een rot verwende ryke jongedame, die aldoor mensen aan mekaâr probeert te koppelen, en daardoor zonder het te beseffen allerlei rampen veroorzaakt ("ik ga een boek schryven over een personage dat behalve ikzelf, niemand anders aantrekkelyk gaat vinden," zo had jane austen zich op voorhand voorgenomen.)

    met kerstmis 1887 woonde de elephantman in drury lane een theater-en-mime-voorstelling by van "de gelaarsde kat", in een versie van de auteur e. l. blanchard, die er wel ieder jaar harder over klaagde dat zyn stuk alsmaar minder litterair, en alsmaar meer spectaculair werd gïnterpreteerd. begin jaren tachtig schreef ie al in zyn dagboek: "ze doen byna niks meer zoals ik het had bedoeld, en ze dialogeren ook niet meer zoals ik het heb opgeschreven. de music-hall-dimensie is alle rest aan het verpletteren. sprookjes zullen nooit meer worden verteld zoals het hoort."

    de elephantman werd in drury lane in een eigen cabine apart gehouden, een cabine die eigendom was van barones burdett coutts, en die een paar jaar tevoren nog was uitbesteed geweest van charles dickens.

    toen de elephantman in londonse kringen een soort celebrity werd, kreeg hy aldoor boeken cadeau, tot ie er een waarachtig bibliotheekje op nahield.

     welke boeken ie er dan preciés allemaal op nahield, daar ben ik nog steeds naar op zoek...

barones burdett-coutts