lectuur: dickens en darwin

1. Min of meer algemeen wordt aangenomen van Charles Dickens geen fan was van de evolutie-theorieën van zijn tijdgenoot Charles Darwin

2. Ad rem: inderdaad ten aller zeerste tijdgenoten; Dickens = 1812-1870, zijn doorbraak "Oliver Twist" = 1838; Darwin = 1809-1882, "The Origin Of Species" = 1859. Dickens was van Porthsmouth, 100 kilometers benoorden London, maar kwam op zijn tiende in London te wonen; Darwin was van Shrewsbury, de West-Midlands, 250 kilometer ten noord-westen van London, en zat veel in Cambridge, maar woonde toch in London vanaf zijn 28e.

3. In Dickens' eigen magazine, "All The Year Round", werd ogenblikkelijk een drievoudige bespreking van "The Origin" gepubliceerd; de auteur bleef anoniem; velen gaan ervan uit dat de auteur een vriend van Dickens was, de paleontoloog Richard Owen, maar sommigen beweren sinds kort dat het Dickens zelf was, die evenwel zijn publiek niet durfde te bruuskeren. 

4. In dat artikel wordt de evolutietheorie voorzichtig geprezen als christelijk; immers: de evolutie komt iedere soort ten goede. Zonder aan te geven dat het om citaten gaat, wordt Darwin in zijn argumentatie ook aldoor letterlijk geciteerd, wat op een groot vertrouwen in diens proza getuigt.

5. Het imago van Dickens als een grote onwetende, alleen maar bezig met fabuleren voor de grote massa, werd geïnvoceerd door de filosoof George Henry Lewes (die we alleen nog kennen als zijnde de partner (maar niet de echtgenoot) van de beroemde romancière George Eliot); Lewes ging in 1839 eens op bezoek bij Dickens, en liet de wereld nadien verstaan dat er in Dickens' boekenkast "geen énkel wetenschappelijk, theologisch, filosofisch of hoogstaand litterair boek" te vinden was. Maar Dickens was toen nog erg jong, en is daar nadien natuurlijk heel erg in veranderd. Zijn romans evoceren een London dat toén al voorbij was (veelal de "regency-era", dwz 1811-1820), maar met zijn thema's was hij telkens juist heel erg bij de pinken. 

6. Die Darwin-bespreking in zijn magazine doet zich voor als critisch en sceptisch, maar bewijzen Darwins ideeën juist vanuit dié positie alle eer. “Before accepting such a theory, we, the multitude, must think twice. Well, let us think twice; thinking twice never does harm."

Vervolg volgende week; morgen zou ik eerst nog moeten voortknutselen aan "Poe versus Longfellow"...

Richard Owen