GASTAUTEUR

robertus baeken, die de vader is van don vitalski, schreef het boek "leonard en ik", over zyn nonkel leonard, de fameuze beeldhouwer (zie: photo). over 82 afleveringen verspreid, worden die mémoires hier integraal gepubliceerd.

LEONARD EN IK

door Robertus Baeken

2.

Daarnaast kon Leonard evenmin rekenen op een bescheiden succes bij het meer behoudsgezinde publiek. Gezien zijn introverte karakter, zijn afkomst uit een milieu van zelfstandige bouwondernemers en zijn verborgen bestaan in een provinciestadje als Turnhout, lag dit in de lijn der verwachtingen. Daarmee beweer ik niet dat hij als kunstenaar te geringe ambities bezat of overdreven bescheiden was. Wel heeft hij altijd zeer teruggetrokken geleefd. Voor hem was het al genoeg één fervente bewonderaar te hebben, ook al behoorde die, zoals ik, uitsluitend tot zijn eigen familie of vriendenkring. In zijn jonge jaren aan de Antwerpse Academie had hij wel van roem gedroomd. Roem als fenomeen bleef hem trouwens zijn ganse leven fascineren. Maar ouder en wijzer geworden, zag hij de rampen die sommige mensen overkomen ten gevolge van hun eerzucht.

    Ten slotte verlangde hij niets anders meer dan ongestoord en in stilte te kunnen werken; wat door algemene naambekendheid allicht minder mogelijk zou zijn geweest. Bovendien was Leonard niet blind voor de verborgen mechanismen van de actualiteit waarmee een persoon bij het grote publiek onder de aandacht wordt gebracht: onder meer door geromantiseerde biografieën, vaak gebaseerd op nieuwtjes uit de tweede hand, door uitbuitende commercie, of via canonisatie in de media dankzij invloedrijke figuren. Als alle krachtlijnen eventjes meezitten, wordt iemand bij luid kassagerinkel in een wip hoog boven het publiek uitgetild, van hem een beeld opgehangen, een mythe gevormd, in zekere zin dus een leugen verteld. Zeker werd ook Leonard erg geboeid door levensbeschrijvingen van grote mannen, maar tegelijk stond hij wantrouwig tegenover heel wat feitenmateriaal, zoals dat door hun biografen vaak wordt gemanipuleerd om het als zoete koek bij een groot publiek ingang te doen vinden.

   Nu geef ik toe eveneens slechts te beschikken over Leonards tijdelijke voorkomen, zijn wisselende verschijningsvormen en feitelijke buitenkant. Want als ons eigen innerlijk al een raadsel is voor onszelf, hoeveel onbegrijpelijker en onvatbaarder wordt het dan niet als het over iemand anders gaat! Gelukkig beschikken we over het nagelaten werk. Want of het nu over muziek gaat, literatuur of andere kunsten, enkel via zijn oeuvre treedt de innerlijkheid van de artiest als een levensecht zelfportret naar buiten.

WORDT VERVOLGD