Vanaf het moment dat Vitalski, begin jaren negentig, de Antwerpse kunstscène stormenderhand veroverde had ik een zwak voor hem. En hoewel hij ruim vijf jaar jonger is, kan ik me het pre-Vitalski tijdperk nauwelijks herinneren. Het lijkt wel of hij er altijd is geweest en zelfs na de - zeer onwaarschijnlijke - dood van Keith Richards altijd zal zijn.
Ik hou van zijn tussen meligheid & melancholie twijfelende humor; van zijn onmiskenbare brio, zijn podiumuitstraling en zijn dandyisme. En zijn intelligentie.
Nu had ik al enkele boeken van Vitalski gelezen en telkens dacht ik: jij gaat ooit een onvervalste klassieker schrijven. Wat ik echter niet wist is dat hij - een goede tien jaar geleden - die onvervalste klassieker al geschreven had. ‘Ik slaap als een croissant’ is de titel van zijn autobiografie en - als u het mij vraagt - zijn beste boek. Hij schreef het op veertigjarige leeftijd, vrij jong voor een autobiografie, maar: ‘Zolang je niet weet wanneer je sterfdatum is, kan je onmogelijk te vroeg aan je autobiografie beginnen.’
Regelmatig dacht ik: mocht Gerard Reve een overtuigde heteroseksueel geweest zijn die in een warm gezin in de Kempen was opgegroeid dan had hij een gelijkaardig boek kunnen schrijven. Niet toevallig heeft het volledige oeuvre van de Nederlandse stilist een ereplaats gekregen in de bibliotheek van Vitalski.
De eerste hoofdstukken over zijn (gelukkige) jeugdjaren in de Kempen waren wonderschoon. Nadien raast hij in sneltempo voort en komen zijn studietijd, de Circus Bulderdrang-periode, de jaren dat hij tot dé spilfiguur van het nachtleven in Antwerpen-Zuid uitgroeide en zijn bijna geslaagde poging om beroemd te worden aan bod. De verhalen krijgen kleur door de talrijke kunstenaars, nachtraven en ravissante dames die erin worden opgevoerd. Want wat had hij een gave om zich door vrouwen te laten vervoeren. Wat me nog het meest voor hem inneemt is dat hij zichzelf niet als de ideaal schoonzoon afschildert, maar als een man die, gedreven door een talent voor verlangen, zich soms door vrouwen naar de zevende hemel laat meetronen. En soms door hen in de diepste ellende laat neerstorten.
Natuurlijk verhoogde het feit dat ik de straten en kroegen, waarin de verhalen zich afspelen, ken mijn leesplezier. Zij het dat Vitalski pas toekwam als ik allang met een kop thee in bed lag. En hoewel we elkaar slechts vaag persoonlijk kennen is het verbazingwekkend hoeveel gemeenschappelijke kennissen en verre vrienden we hebben. Antwerpen: two degrees of separation. Regelmatig was ik blij verrast om vergeten namen uit mijn verleden te zien opduiken. Zoals een bevriende kokkin die in de jaren negentig in een restaurant tegenover hotel ’t Sandt werkte en me op eenzame avonden vaak haar verrukkelijke desserten kwam brengen.
Vitalski spaart vriend noch vijand en schetst mede daardoor een waardevol tijdsbeeld van een periode waarin je ook als armlastige kunstenaar in kastelen kon wonen om samen met gelijkgestemden luchtkastelen te bouwen. Het is allemaal neergeschreven in een, althans voor mij, meeslepende particuliere stijl zonder in maniërismen te vervallen. Als een sterrenchef die precies weet hoeveel zeewier zijn gerecht nodig heeft, zo gebruikt Vitalski nét op het juiste moment woorden als ‘overnief’.
Kortom: een meeslepend boek. Zeer graag gelezen.
Met dit citaat, geplukt uit zijn onzekere puberjaren, moest ik hardop lachen.
‘Overigens vreesde ik ook dat mijn piemel te klein was. Ik verzon de meest uitzinnige rituelen om daar iets aan te verhelpen. Ik smeerde hem in met ajuinsap en weigerde een tijdlang ondergoed te dragen. Ik tekende Azteekse symbolen op mijn voorhoofd en stopte mijn naar ik meende te korte ding vervolgens, op mijn buik liggend, in een holte in koude bosgrond.’
Vitalski - Ik slaap als een croissant.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten