state of being, 25 october

kort voordat ik ging slapen, speelde op de radio iets van jacques brel. automatisch geraakten-ik een feit indachtig, komend uit myn toneel-voorstelling "pinguins kunnen toch wel vliegen": in zuid-africa wordt het liedje "ne me quitte pas" vertaald naar "moe nie weggaan nie"; daarop volgend, herinnerden-ik my, willen of niet, één bepaalde liedje, beste lezers, zoals ons dit werd aangeleerd in het vyfde leerjaar, in het jaar 1979, toen we les kregen van een zekere "meester willems" - met name het africaanse volksliedje getiteld "bobbejaan klim die berg". inderdaad doet zich in dat liedje die dubbele "ni" eveneens helemaal voor: "je moe nie huil ni / je moe nie treur ni".
wikipedia leert ons dat "bobbejaan" wil zeggen "baviaan", maar meester willems legden-het ons helemaal anders uit - wat hem niet euvel mag worden geduid, ons in 1979 nu eenmaal nog lang niet zoveel bronnenmateriaal binnen het eenvoudige bereik liggende. "bobbejaan" was volgens hem de naam van een vryheidsstryder ten tyde van de zuid-africaanse boeren-oorlog. het woordje "stellenbosch" wilde volgens hem trouwens zeggen "stoer"; dus het zinnetje "die stellenboschse kerels", wilde volgens hem zeggen: "die stoere kerels."
terwyl ik in myn bed stapte, moê van de voorbye lange dag, vroeg ik my, eigenlyk zonder dit nog werkelyk te willen, dit volgende, best nauwgezet, af - betrekking hebbend op één andere, ook zéér welbepaalde phrase binnenin datzelfde lied: "om die rooi-nek te vererg" (voorkomend in het rym: "bobbejaan klim die berg / om die rooinek te vererg".) ik dacht dit volgende: "wat is," zo vroeg ik my dit af, "wat is dan eigenlyk een rooinek? bobbejaan zelf wordt door ons, vanwege bobbejaan schoepen, en vanwege bobbejaanland, met het wilde westen geassocieerd; dus is een rooinek dan misschien een roodhuid? maar - er waren toch geen roodhuiden," dacht ik, "in zuid-africa, ten tyde van de boeren-oorlog aldaar?"
het antwoord op dit raadsel triggerde my best wel enige nieuwsgierigheid - maar de voorbye uren reeds al te slagvaardig aan myn computer gezeten hebbende, besloot ik: "dit zal ik dan morgen wel eens opgooglen; de precieze verklaring van het woord "rooinek".
inmiddels lag ik onder myn dekens, en vatten-ik myn àllerlaatste, strikt dagelyks georganiseerde lees-halfuurtje aan. hoewel ik haar als zangeres noch als verschyning erg waardeer, ben ik toch met buitengewoon veel belangstelling, om niet te zeggen verrukking zelfs, aan het lezen in een janis joplin-biographie, werkelyk waanzinnig goed geschreven door iemand die heet ellis amburn.
ik lag in myn kussen, sloeg na één eerste alinea myn bladzyde om - en, wat las ik, algeheel bovenaan?? "janis was a liberated woman, whereas jerry lee lewis remained an unreconstructed redneck."
vinden jullie dit nog normaal? dat iemand zich by het slapengaan totààl toevallig loopt af te vragen: "wat betekent eigenlyk een rooinek?" - maar dat diezelfde persoon dan, één minuutje daarna reeds, zomaar in één of ander boek, pal voor zyn twee ogen geschreven moet zien staan: "jerry lee lewis remained an unreconstructed redneck."