column gazet van antwerpen 17 mei 2008

Bonen Vreten

Naar aanleiding van de afgrijselijke tragedie rond Tom Boonen zongen ongeveer alle lezersbrieven het weer eensgezind in koor: Bekende Vlamingen hebben een voorbeeldfunctie, of zij dat nu leuk vinden of niet!! Onlangs ben ik eens op café gemogen met Ilse Beyers, hoofdredactrice van Dag Allemaal, en die legde het mij als volgt uit: in de oudheid namen de mensen mythologische personages als vertrekpunt voor discussies over wat mag en wat niet mag, en later werden dat soort vragen een bezigheid voor in de kerk; maar anno 2008 zijn er geen heiligen en geen goden meer; dus vandaag de dag dient, al dan niet vrijwillig, het arsenaal van B.V.’s als demonstratiemateriaal. Sommige B.V.’s geven non-stop het goede voorbeeld, bijvoorbeeld Vitalski, andere B.V.’s, met vaak een minder toffe carrière, geven het slechte voorbeeld. Bijvoorbeeld Van Rossem.

      Als het volk zelf in alle heftigheid een beroemdheid met de vinger wijst, komt dat over als een regelrechte steniging waar geen sussen bij gebaat is. Mensen schijnen zich deze macht te willen toeëigenen vanuit het idee: wij hebben hem groot gemaakt, wij mogen hem terugfluiten. Met een rockster als Michael Jackson valt dit misschien te verdedigen; zijn geniale performances ten spijt, blijft zijn succes iets willekeurigs hebben, iets dat afhangt van publiciteit. In de sport is dat toch anders, sportlui staan waar ze staan door hun eigen kunnen. Tijdens het W.K. van twee jaar geleden gaf Zidane met die zo afschuwelijke kopstoot absoluut het slechtste voorbeeld indenkbaar, vooral tegenover al die talloze Franse straatkinderen die zich aan hem optrokken. Om hem te berispen waren er dan ook geen huiszoekingen nodig, de hele wereld stond erbij en keek ernaar.

  Ik wacht er al jaren op om eens gevraagd te worden voor een mediacampagne tegen drugs, ik zou daar gratis aan meewerken omdat ik er al iemand aan heb weten doodgaan. Maar dat een beroemdheid in zijn privé-leven een grotere voorbeeldfunctie zou hebben dan jij of ik, dat is iets helemaal anders, dat vind ik eigenlijk een gevaarlijke gedachte. Iedereen gelijk voor de wet, zo simpel is het toch? Als er een groot idool van ons een tuimeling maakt, dan tuimelt echter niet alleen dat idool zelf; bovenal worden wijzelf ontmaskerd in onze kinderlijke zucht naar verering. Dat is normaal, zo zeggen we dan; want zo was het vijfduizend jaar geleden ook al: mensen hebben nu eenmaal helden nodig. Welnu, wat als dit nu eens niét normaal is? Wat als het toch een vergissing is?