LEONARD EN IK
door Robertus Baeken
43.
In mijn herinnering zie ik me daar op die verlaten plek nog als jongeman op een doordeweekse voormiddag in mei aankomen. Het had zopas geregend. De zon scheen in mijn nek en ik had onverwachts een dagje vrij genomen, gewoon om overdag te kunnen schrijven, wat - zo voorvoelde ik - niet zou lukken zonder Leonards voorafgaande, bemoedigende woorden. Terwijl ik een plasje deed tegen de uitgedunde heg, nam ik de rustige omgeving helemaal in me op. In mijn verbeelding zag ik mijn beminde vrouwtje. Zij bevond zich aan de andere kant van de stad, voor de tweede keer zwanger en overstelpt door haar bezigheden in de kruidenierswinkel. Vandaag, na al die jaren, zie ik in dat het een onvergetelijke tijd was, wat niet wegneemt dat er vaak ook traantjes aan te pas kwamen. Wij waren nu eenmaal jong, onvolwassen, heftig en boordevol verwachtingen. En dit maakte onze relatie af en toe zeer stormachtig.
Het is waar: de Wezenstraat bood Leonard inderdaad geen comfortabele woonplaats. Later, nadat hij weer verhuisd was, merkte een van zijn vrienden uit de kroeg laatdunkend op dat hij door de povere huisvesting op zijn vorig adres toch maar leefde als een hond.
‘Dat is juist,’ gaf Leonard met een lachje toe, ‘maar wel als een gelukkige hond!’
Was Leonard inderdaad gelukkig? Volgens mij verkeerde hij in een wisselende staat tussen berusting en euforie; berusting in zijn schamele materiële middelen waar hij weinig om gaf; euforie of zelfs extase doordat de boeken van Henry Miller hem daartoe inspireerden. Ik zag hoe hij diens filosofie, dat je moet leven alsof elke stap de laatste is, ook echt naleefde. De toekomst bestond niet, en Leonard liet zich ongeremd gaan. In zijn kunst moest dit ook wel tot een verschuiving leiden. Waar veel van zijn vroegere beelden iets statisch over zich hadden, kregen we nu te maken met een meer gedurfde, vaak experimentele en dynamische vormgeving.
Tijdens mijn eerste bezoeken had ik me al eens afgevraagd, waarom hij zich nooit liet verleiden om een weg in te slaan zoals August Rodin die geopend had: een dynamische stijl, die ik zou omschrijven als een samensmelting van realisme en hoog romantiek. Vermits Rodins stijl niet meer diende te worden uitgevonden, zou dit, gezien Leonards anatomische kennis en enorme technische vakbekwaamheid makkelijk in zijn bereik hebben gelegen.
Maar dat is het juist! Pas jaren later zag ik in dat Leonard trouw bleef aan zichzelf, dat hij al vanaf het begin pertinent weigerde in andermans voetsporen te lopen en zich door de tijdsgeest of door andere kunstenaars te laten beïnvloeden; ja, dat hij nog liever een stap binnen zijn eigen schamele, misschien zelfs wat kleinsteedse wereld terugzette, dan uit winstbejag of met het oog op goedkoop succes een grammetje van zijn hoogst sobere, persoonlijke zienswijze prijs te geven.
(WORDT VERVOLGD...)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten