column streekkrant editie antwerpen

DE OLIFANT VAN OST

De Antwerpse Zoo weet zich aldoor in de kijker te werken. Rond Kerstmis ging het erom dat er twee slurfhondjes werden geboren, een diersoort waarvan eerder zelfs nooit iemand gehoord had. Dit jaar wordt volop ingezet op een beloftevolle musical, "Zoo of Live", met in de hoofdrol ondermeer mijn favoriet Nele Goossens. Maar in mijn eigen leven kwam onze onvolprezen dierentuin deze week op een nog andere manier ter sprake. Ik doe tegenwoordig live optredens in Antwerpse rusthuizen, en zo geraakte ik in gesprek met een bewoner van een rusthuis dat heden overigens drastisch wordt uitgebreid, met name het Melgeshof in Merksem. Daar was een zeer oude, maar nog uiterst levendige, pientere kerel, die mij wist te vertellen over een ramp met olifanten, in Berchem, in het jaar onzes Heren 1932. De man was toen acht.

Op foto's van die tijd kan je nazien, dat er zich toen in het midden van Berchem, aan de Sint-Willibrorduskerk, een grote grasvlakte aandiende. In die rustieke omgeving stond het nu nog steeds bestaande circus Sarrasani opgesteld, dat een zeer reusachtig circus was, met letterlijk honderden dieren. Er brak een brand uit, en die bejaarde meneer van het Melgeshof heeft toen dus met zijn eigen ogen moeten aanschouwen, hoe vele tientalen olifanten in brand vlogen, en trompetterend in het rond renden. Sommige dikhuiden wierpen zich in een beek, maar de meesten verkommerden. De Antwerpse brandweer was uitgerukt, maar omwille van bepaalde, Kafkaiaanse reglementen rond gemeentelijke begrenzingen, mocht die brandweer niet ingrijpen. Welgeteld 22 olifanten zijn toen omgekomen.

Dit historische drama werd ooit tot in detail uitgetekend door de onvolprezen kunstenaar Alfred Ost. Mechelen heeft een Alfred Oststraat, maar wel degelijk is hij een Antwerpenaar; geboren in Zwijndrecht, later verhuisd Borgerhout, en overigens gestorven in onze eigenste Eeuwfeestkliniek. De man zat vaak te schilderen en schetsen in de Antwerpse Zoo, en om die reden liet hij een flink pak van zijn oeuvre aan deze dierentuin na. Jammer dat de Zoo, grootmeester in publiciteit, nu met al haar vieringen toch niét meer met die Ost-collectie kan uitpakken - een decennium terug, werden al die doeken, tekeningen en panelen aan het Begijnhof van Hoogstraten overgeheveld...