zondag 11 februari 2018

column streekkrant editie antwerpen



TWAALFMAANDENSTRAAT 

Er bestaan in onze taal véél zinnetjes om ons bepaalde, ingewikkelde staaltjes van grammatica aan te leren. Om ons te drillen op de scherpste der Nederlandse A-klanken, krijgen we op de schoolbanken sinds jaar en dag de volgende, onuitstaanbare frase voorgeschoteld:"Het Spaanse graan heeft de orkaan doorstaan!" Om te leren hoe vaak de letter D en hoe vaak de letter L voorkomen in het woord "onmiddellijk," geldt de uitroep:"Ik ga onmiddellijk slapen met twee D-ekens en twee L-akens." Voor de gewesten Noord, Oost, Zuid en West, debiteren we bij voorkeur:"Nooit Oorlog Zonder Wapens." Maar die gezegden zijn eigenlijk allemaal stomvervelend. Maar één enkele slagzin is wél tof: de slogan die dient om aan te tonen hoeveel totaal verschillende soorten van A ons Antwerpse dialect rijk is. Namelijk de frase:"Haalt maar een warm kaastaart van de Twaalfmaandenstraat."

Het voert te ver om hier iédere A-klank nader te bespreken, maar voor een niet-Antwerpenaar zijn alvast de volgende curiositeiten het moeilijkst voorspelbaar. "Haalt" wordt uitgesproken als "Holt", "maar" klinkt als "mor", "warm" als "wààààààrem" en "kaas" als "kees". Het meest uniek is het idee, om het woord "taart" uit te spreken als "toert" - met een zéér korte oe, welteverstaan! Ook grappig, en voor buitenaardse wezens onbegrijpelijk:"twaalf" is voor Sinjoren natuurlijk "twéllef". Linguisten beweren dat het Spaans de taal bij uitstek is, waar schrijfwijze en uitspraak het dichts bij elkaar liggen; dat wil zeggen: je hoeft maar een béétje Spaans te kunnen spreken, om toch te kunnen uitmaken hoe een geschreven tekst juist wordt uitgesproken. Van alle Europese talen zou, wat dat betreft, het Engels het moeilijkst zijn - maar als je dat verhaal van de Twaalfmaandenstraat leest, zou je hier toch aan durven twijfelen.

Overigens is die straatnaam, de Twaalfmaandenstraat, van een ongehoorde poëtische schoonheid, nochtans verwijzend naar een maar zeer kléin straatje, van de Meir naar de Handelsbeurs, zij het toch opgesierd met flink wat neo-classisistische frontgevels. Tot diep in het jaar 1999, konden we in dat straatjes de meest legendarische fuiven beleven, in de inmiddels dus ter ziele gegane danszaal "Pièce Unique." Maar of daar kaastaarten werden geserveerd, herinner ik me feitelijk niet meer...

1 opmerking:

Lies zei

Was niet het Italiaans de taal die het dichtst bij de schrijfwijze staat? Zo heeft men het mij proberen te onderwijzen. :)
In het Spaans komt men een v tegen die als een b uitgesproken wordt, om maar een saai voorbeeldje aan te halen. We moeten alert blijven nietwaar?