maandag 22 mei 2017

column streekkrant editie kempen

WAT IS EIGENLIJK “DE KEMPEN”?

Zeg niet te gauw dat je weet wat “de Kempen” precies betekent. Er is iets zeer geheimzinnigs aan dit oord, dat je nooit helemaal kan duiden. Om te beginnen is “Kempen” trouwens ook de naam van een tamelijk grote stad in Duitsland, niet zover van het meer gekende Krefeld. Krefeld is de bakermat van de uiterst controversiële kunstenaar Joseph Beuys, die geen schilderijen maakte, maar die wereldberoemd werd doordat hij alles dat hij tegenkwam, insmeerde met varkensvet (een hobby als een andere…) De best wel feërieke gemeente “Kempen” zelf, is een aanrader op toeristisch vlak, als een pittoresk, maar toch ferm uit de kluiten gewassen soort van Lier. In deze stad werd dan weer Thomas à Kempis geboren, de vroeg-middeleeuwse, literair begaafde kanunnik, die tijdens zijn leven, netjes met de hand, integraal de Bijbel heeft overgeschreven - niet één keer, maar vier keer na elkaar (Kempenaren zijn koppigaards…)

Als een aanduiding voor een bepaalde streek, schept de naam “Kempen” alleen maar verwarring. Zuiver geografisch slaat de naam op een gebied in het Noordoosten van België, in de provincies Antwerpen, Limburg en Vlaams Brabant, maar ook in het Zuidoosten van de Nederlandse provincie Noord-Brabant. Tevens duidt “De Kempen” echter, mét het lidwoord erbij, op één bepaald, specifiek bosgebied tussen Postel, Bladel en Hapert. De term komt in ieder geval van het Latijnse “campina”, dat wil zeggen: grote, open vlakte. Eeuwenlang leefden hier arme keuterboeren, hoewel er vanaf de zeventiende eeuw ook zogenaamde “teuten” opkwamen. Een “teut”, dat was een soort van marktkramer, maar dan in een meer strakke organisatie. Vooral in Lommel woonden eeuwenlang erg veel teuten. In de negentiende eeuw zijn bijzonderlijk de koperteuten naar Denemarken getrokken.


Een van de belangrijkste dirigenten van Nederland heet “Paul van Kempen”. Het onvergetelijke personage “Slijmering”, uit het boek "Max Havelaar", heette in het echt “Carel van Kempen”. Voorts is er een bepaalde soort van koe, met veelal grote, rode en bruine vlekken, die wordt genoemd “Kempens roodbont”. In Weert tenslotte, is er zelfs een vlieghaven die luistert naar de naam “Kempen Airport”. Kortom: de Kempen laten zich niet dempen!

Geen opmerkingen: