GAST-AUTEUR

robertus baeken, die de vader is van don vitalski, schreef het boek "leonard en ik", over zyn nonkel leonard, de fameuze beeldhouwer. over 82 afleveringen verspreid, worden die mémoires hier integraal gepubliceerd.

photo: leonard en robertus, zomer 1963

LEONARD EN IK

door Robertus Baeken

19.

Dit keer werd mijn aandacht getrokken door het onophoudelijke tikken van een hamer en beitel op steen. Ik liep wat verder, naar een tweede deur, de toegang tot het zogenaamde pakhuis dat voor of tijdens de oorlog nog als balzaal had dienst gedaan.

   Voor het eerst zag ik mijn nonkel, de geweldenaar en in vele ogen reeds legendarische beeldhouwer, te midden van zijn vertrouwde milieu: een grote, lichte, maar ook wel stoffige ruimte, die plaats bood aan tientallen beelden in arduin, marmer, gips.

   Het was, zie ik nu, een kolossale ontmoeting die de kracht had van een aardschok: zo overrompelend kwam het hele gebeuren op me af. Uit die lawine van indrukken viel me als eerste een in het oog springend, monumentaal beeld op. Ik hoefde niet te vragen of dit Adam en Eva voorstelde. De naakte vrouw had de symbolische appel in haar uitgestoken hand, terwijl de man op de grond lag en als verslagen haar dijbeen kuste. De vrouw stond als een overwinnares rechtop, onbewogen neerkijkend op de man, als het ware verheven boven haar eigen lichamelijkheid. Ondanks Adams kracht, die in een soort van amorfe onbehouwenheid tot uitdrukking kwam, was hij veroordeeld de slaaf te zijn van passies die door haar belichaamd werden. Het beeld was afgegoten in gips en daarna gepatineerd. Het had een brede basis en was naar schatting drie meter hoog. Mede door deze enorme afmetingen, die het later moeilijk maakten het beeld te verhuizen, had Leonard uiteindelijk geen andere keuze dan het af te breken. Vanzelfsprekend zou hij dit nooit over zijn hart gekregen hebben als hij niet had bevonden dat er iets mis mee was, iets dat hem wellicht na verloop van tijd was gaan storen. Hij heeft de kwestie nooit met mij besproken. De vormgeving was, als veel eigentijdse beeldhouwwerken, strak en sterk vereenvoudigd. Wellicht daardoor vond ikzelf Eva’s verschijning niet zo naturel. De voluptueuze vrouwelijkheid die veel van zijn latere naakten zo bekoorlijk maakten, zou hier nochtans op zijn plaats geweest zijn. Volgens mij was het Leonard vooral om het zinnebeeld te doen, een begrip waarmee hij in de beginfase van zijn kunstenaarschap sterk bezig was. 

WORDT VERVOLGD...