@the movies

napoleon (ridley scott)

napoleon heeft in zyn enkelvoudige, nochtans slechts 51-jarige leven meer meêgemaakt dan tweehonderd gemiddelde mensenlevens by elkaâr opgeteld. de ambitie om die biographie te verfilmen, middels een film van twee uurs en een half, is dus op zich reeds een tamelyk krankzinnig iets. maar wat helemààl verbluffend is: klaarblykelyk zyn de makers er zelfs in geslaagd om, against all odds, in die biopic toch ook flink wat plaats te ruimen voor minutenlange scènes van zuivere verveling.

    dat komt door de belachelyke beslissing om dat leven te vertellen: met als leidraad de romance tussen napoleon en josephine. dat is een zeer slecht idee. als je een liefdesverhaal van rond het jaar 1800 wil verfilmen, dan moet je "het lyden van de jonge werther" verfilmen (waar napoleon dan eventueel wel in mag passeren; napoleon en goethe hebben elkaâr ontmoet, en de mare wil dat napoleon altyd een exemplaar van de werther op zak droeg.)

    josephine was een ordinaire vulgaire mevrouw en napoleons dierlyke, possessieve gevoelens voor haar hebben voor ons totaal niks interessants in de aanbieding. gezegd moet worden dat de filmmakers zich er ook niet toe geroepen hebben geweten, om althans dié suffe waarheid geweld aan te doen.

    je hart leeft op als de generaal naar het front gaat - jawel, zo denk je: héél eventjes wég van die vervelende slaapkamer! het lot heeft voor ons dan echter in petto, dat we de glydende camera-beelden over de met bloed besneeuwde velden van austerlitz als kykers niet mogen waarnemen: zonder dat we napoleon ondertussen een brief aan josephine moet horen voorlezen...

    dus té veel kostbare tyd wordt opgeofferd aan napoleons verliefde duizelingen. met als direct logich gevolg: géén plaats voor wagram (wordt zelfs niet vermeld), geen plaats voor de oversteek van de berezina, quasi géén plaats voor de intrigerende talleyrand, et cetera. dat is een serieuze misser. een film over napoleon mag alleen maar over deze twee dingen gaan: 1. over de beeldvorming van de napoleontische slagvelden, zoals we die vandaag nog steeds graâg mogen terugvinden op koekjesdozendeksels, en 2. de gedetailleerde politieke geschiedenis van het 19e eeuwse europa; zyn vorsten, zyn prinsen, zyn kerken, zyn bankiers. en verder over niks anders!

    de slagvelden zyn wel tamelyk goed gedaan - maar niet echt verpletterend goed. niet te vergeten: self enactment kent heden geen grenzen meer, by huize baeyens in wommelgem kunnen wy ook zélf van die kôstuums gaan huren, en als het, zoals in waterloo, zelfs mag régenen wanneer we filmen - dan is ook voor de hobbyist de sky the limit.

    de soundtrack, ten slotte... die is goed: zolang die by beethoven blyft of by haydn. zelfs werd ik daar eigenlyk nostalgisch van; waar is de tyd dat ik geregeld een sonate had op liggen, en waarom gebeurt dat nooit meer? het internet heeft, in myn eigen leven, een einde gemaakt aan klassieke muziek. aan klassiek leven, aan een leven in de natuur. de beslissing van de filmmakers om tydens de onthoofding van marie-antoinette meer eigentydse muziek te hebben spelen (edith piaf) is merkwaardig, maar verdedigbaar - en misschien zelfs wel prikkelend (sofia coppola gebruikte in haar eigen film over marie-antoinette muziek van adam ant en van the jesus and mary chain (echt!)) -- doch werkelyk afschuwelyk zyn, steevast tydens de slagveld-scènes, al zéker wanneer die in slow-motion gaan, de meditatief-esotherische  klank-en-keel-gezangen, in het yle. de laatste twintig jaar heb ik precies geen enkel verfilmd slagveld meer gezien zonder 1. een moment van slow-motion, en 2. daarby als begeleiding van die esotherische klank-en-keel-gezangen... als er binnenkort écht een slagveld plaatsgrypt (cfr de russen die komen), dan gaan onze kinderen op een ogenblik stoppen met vechten, om uit te roepen: "waar is die slow-motion? waar is nu die esotherische klank-en-keel-zanger??"

    pas op. het eindverdict is wél nog een flinke 7 op 10. je kan deze prent wel degelyk bekyken met veel plezier. alleen best op voorhand je schoenen uitdoen - om zo nu en dan je tenen zich vryelyk te kunnen laten krullen...