1. de mens door wie antwerpen voor het eerst van maarten luther hoorde, rond 1520, was jacob praepositus. antwerpen was een kosmopolitische havenstad vol kapitalisten, die best wel oren hadden naar manieren om zich te emanciperen van kerkelyk gezag.
2. in de ryke beukelaarstraat op sint-andries woonde er een arme kerel genaamd looi de schaliedekker, alias eligius pruystinck. die man geraakte door luther helemaal begeesterd, en sloeg hier meteen zélf aan het prediken.
3. hy ging ook naar wittenberg om luther te ontmoeten - maar: luther was het totààl oneens met die eligius zyn gedachtengoed, en lichtte de autoriteiten zelfs in; door toedoen van zyn held luther, werd eligius opgepakt als een eerste-rangs-ketter.
4. eligius zei:"je kan god niet om genade smeken, want dit zou impliceren dat god ertoe uitgenodigd zou kunnen worden om een beweging te maken; een volmaakte entiteit kan de noodzaak van zo'n beweging per definitie niet kennen."
5. door voorspraak van de landvoogdes maria van hongarye werd eligius toch weêr losgelaten. althans voor een tydje.
6. een zekere dominiek van oekelen uit antwerpen stelde de theorieën van eligius ten geschrifte (eligius zelf kon niet schryven.) deze dominiek werd opgepakt door de inquisitie. in de gevangenis pleegden-'ie zelfmoord.
7. ook eligius zelf werd enige jaren later weêr opgepakt, namelyk nadat hy in deventer werd verklikt door zyn vriend juriaan ketel. in 1544 werd eligius pruystinck, net buiten de antwerpse stadsmuren, levend verbrand op de brandstapel.
8. voor myzelf is dit onbegrypelyk: hoe sommige mensen zich in tyden van brandstapel en inquisitie, toch wél geroepen voelden om tégen de katholieke kerk te gaan lopen prediken. luther was dapper, zeggen sommigen - maar volgens my was hy niks anders dan een totaal roekeloze krankzinnige.
9. op de afbeelding hierboven zie je david jorisz, door wie pruystinck werd onderricht, en die in wittenberg had gestudeerd.
1 opmerking:
B
Een reactie posten