vrijdag 3 maart 2023

uit het schriftje

iemand zegt dat ik eens moet luisteren naar een franse muziekgroep genaamd "alpes".

alle stuff in myn computer is opgedeeld in duo's. eerste heb je "art" versus "business". voor facturen moet ik dus naar business, voor een songtekst naar art. by "business" heb je dan eerst de tweeledig "gegevens" versus "handelingen" etc. tot voor kort was alle stuff die te maken had met myn bezigheden als parttime-leerkracht by "business" ondergebracht. van het weekend zag ik het ineens gebeuren, dat ik die gehele map scheen over te plaatsen naar "art". dat is wel echt een goeie zaak, die switch in die aard van ervaren...

de generatie dichters die onmiddellyk na my komt (ik ben van °1971), is zich al jarenlang aan het vergapen op het "enjambement", dat een afgryselyke stylvorm is, en waardoor haar, dwz die generatie, nul toekomst beschoren is.
    een enjambement is het laten overlopen van de ene regel in de volgende. je zou bvb kunnen zeggen: "myn naam is jan. / ik woon in een caravan./ " daar is niks mis meê, dat is klaar en duidelyk en eerlyk. maar iédere hedendaagse slam-dichter zal op een podium staan debiteren: "myn naam is jan, ik / woon in een caravan." begrypen jullie? dit is toch ongelooflyk bescheten!! ten eerste is dit een extreem goedkope manier om te verdoezelen dat die eerste regel op zichzelf niet sterk genoeg is, ten tweede komt dat naslepende van die eerste regel waanzinnig geaffecteerd, pretentieus en narcistisch over; je distantieert je van het dagelykse taalgebruik, niet omdat je wel moét (omdat je je mededeling anders gewoon niet van de grond krygt), maar omdat je dit wil (omdat je jezelf ongelooflyk speciaal vindt.)
    ik vraag my af waarom ik dit die dichters niet gewoon in hun gezicht mededeel. "eindig je regel waar die eindigt! plak er geen kak aan!" ze zouden niet anders kunnen dan ervan leren, desnoods nolens volens. maar misschien ben ik er in het geheim juist opgetogen over, om al die potentiële concurrenten in zo'n kleine, domme, ondiepe sloot (de eerste sloot op je weg) te zien ondergaan om niet meer boven te komen...


5 opmerkingen:

Serge zei

Awoe jamben!
Ik geloof dat Gert Vanlergberghe een uitzondering is (dwz nieuwe generatie, geen jambist.)

Anoniem zei

Op papier kan een goed enjambement toch ferm verrassen.
Maar dat ik- gepauzeer bij een performance is toch eerder een stijf- dan een stijlfiguur.
Gert doet het idd niet.
En please geef me een stamp mocht ik me er ooit aan bezondigen.

Vanessa zei

(Die anonieme reactie hierboven, dat was ik)

Jean-Lou zei

Inderdaad, Vanessa. Een enjambement is slechts zinvol wanneer het een echte toegevoegde waarde heeft. Maar dat is niet zo gemakkelijk. Een mooi voorbeeld schiet me toch meteen te binnen, waar Gainsbourg met het woordje "ex" speelt:
« Sous aucun prétex-
-te je ne veux
Devant toi surex-
-poser mes yeux ;
Il faut que tu m'ex-
-pliques un peu mieux
Comment te dire adieu… »

Sam zei

als je "mijn naam" verandert in "ik ben", krijg je wel iets van betekenis:
ik ben Jan, ik / woon in een caravan.

Op die manier wordt die "ik" zo hard benadrukt, dat het wonen in een caravan een statement wordt. Meer dan als het ik ben Jan / ik woon in een caravan zou zijn.