lectuur

waarom lees ik vaak boeken over de holocaust?

zes pogingen tot een antwoord.

1. toen ik een twintiger was, werkten-ik drie jaar lang aan de memoires van een antwerpse jood die buchenwald, blechhammer en grossrosen overleefde. dat was een intens project - eerder had die mens aan niemand anders zyn herinneringen al eens meêgedeeld; dus dat kwam toen, lezers, als één tsunami over myn jonge twee oortjes heen. dus: als ik vandaag weêr iets over kampen lees, dan is dat, met dat jargon, dat landschap, die patronen, in al zyn sarcasme, een gewaarwording van "thuiskomen."

2. de antropologie; je leert iets over de menselyke soort, iets over jezelf en iets over de mensen vlak naast je.

    dat zal wel waar zyn - maar waarom zouden zo twee of drie boeken dan niet volstaan? je weet het toch wel onderhand?

3. de basale sensatiezucht. een goed avonturenverhaal, want: met in de hoofdrol dé meest ultieme slechterik. er bestaat geen nog méér ultieme slechterik dan de ss'er in zyn kamp. de biotoop, bovendien, is die van een uiterst verhevigd cowboy- en indianenkamp (ik meen dit niet!) de jood die in zyn gamel een geheime bodem heeft weten aan te leggen, om daarmeê, tussen de doodslagers door, van een poolse metselaar één halve sigaret te organiseren - dat is, in zyn vindingrykheid, dé ultiem geëxtrapoleerde kuifje.

    zo banaal is het?

4. al mag ik myzelf binnen de vlaamse cultuursector wel degelyk een soort jood noemen, zover als ik overal buitensta, toch verpoos ik vaker voor de spiegel van de beul. dat is heel erg, maar ik begryp, denk ik, de levitatie van de macht. en de creativiteit van het sadisme, en de roes van die meêdogenloze "vooruitgang" van het ryk. en vooral, omdat ik een acteur ben, begryp ik hoe alleen al het dragen van zo'n uniform je tot die identiteit verheft. hoe fyn om je duur afgewerkte, leêren handschoentjes te mogen staan aantrekken, staand in je flinke laarzen, temidden van al dat ergelyke naakt.

5. geschiedenis. je leert toch by. dit volgende ben ik pas vandaag aan de weet gekomen: al een halfjaar voor v-day, de dag van de bevryding, had himmler het schriftelyke bevel uitgevaardigd om het uitmoorden van joden stop te zetten. "het is voortaan verboden om nog joden te vernietigen," staat er letterlyk. dus nu snap ik eindelyk waarom er nog gevangenen in die kampen zaten toen de bevryders daar toekwamen. himmler begon ook joden te "verkopen" aan zwitserland en america. hier wat my betreft het raarste citaat dat ik dit jaar las:"Natuurlijk zou hij wel de garantie moeten krijgen dat de vrijgelatenen niet naar Palestina zouden mogen gaan. Dat kon hij die 'arme, door de Joden geteisterde mensen' niet aandoen." dat staat hier geschreven op bladzyde 265.

    %*°°°%*$!!!!!